Call and Response

In de presentatie van Merit en Jasper werd gesproken over 'Call and Response'. Jasper omschreef de betekenis als 'dialoog in en met het medium'. Deze term maakte mij nieuwsgierig en ik ben gaan zoeken naar wat 'Call en Response' inhoudt.

Michele Foster (2001) omschrijft het begrip als 'a form of spontaneous verbal and non-verbal interaction between speaker and listener in which all of the statements ('calls') are punctuated by expressions ('responses') from the listener.

In Afrikaanse culturen is call-and-response een vorm van democratische participatie; in publieke bijeenkomsten, in discussies over burgerzaken, in religieuze rituelen, alswel  in vocale en instrumentele muzikale expressie.

De call and response in de muziek houdt in dat een 'leider' een regel begint, gevolgd door een reactie van het koor. Deze afwisseling tussen leider en koor  is karakteristiek voor de Afrikaanse muziek, en werd een belangrijk element in de Afro-Amerikaanse muziek. In 'call and response' wordt het publiek actief betrokken in de 'performance'. De voor het Westen zo bekende scheiding tussen publiek en performers wordt opgeheven. Het is niet de bedoeling om naar de muziek te kijken, het is de bedoeling om mee te doen.

Hieronder iets meer over de geschiedenis van 'call and response':
De slaven in Amerika bezaten bij aankomst geen enkel instrument om te bespelen. Hun enige echt muzikale bezit was hun stem. Zij zongen in polyfonie, oftewel meerstemmigheid, wat wil zeggen dat meerdere stemmen in gelijkwaardigheid tegelijkertijd klinken. Meerder melodieën konden tegelijkertijd worden gezongen zonder dat er sprake was van een duidelijke ‘lead vocal’. Ook hun ritmes waren polyritmisch, dwz meerdere ritmes die tegelijk klinken en gelijkwaardig samengaan in een complex geheel. Zowel hun manier van zingen, als hun ritmes, weken in alles af van de Europese muziektradities van die tijd.
Het was de slaven in het algemeen verboden op instrumenten te spelen.  Zodoende waren ze hoofdzakelijk op hun stem aangewezen om hun identiteit en cultuur te handhaven en te bevestigen en zich te kunnen uiten. Tijdens het werk in de velden werden er Field Hollers gezongen, vaak met een voorzanger die werd beantwoord, de Call en Response. De teksten gingen vaak over de harde omstandigheden maar bevatten ook verborgen boodschappen en berichten. Bij wegenbouw en bijvoorbeeld spoorwegaanleg werden Worksongs gezongen die deels het werk konden verlichten om bepaalde gezamenlijke handelingen collectief te kunnen verrichten. Later volgde de Blues, Jazz, Rhythem and Blues, Rock and Roll, Soul, R&B, HipHop tot werkelijk alle zangstijlen die muzikanten tot op de dag van vandaag in de popmuziek gebruiken (http://www.cccinc.nl/ccc/?p=494)

Ik wil nog iets verder in gaan op de verborgen boodschappen en berichten die door het zingen van liederen aan elkaar door werden gegeven. Het was voor slaven namelijk verboden om met elkaar te praten tijdens het werk. Maar zingen was wel toegestaan. De ‘negro-spirituals’ (waarvan 'call and response' er een van is) ontstonden doordat de slaven hun Afrikaanse muziek, zang en dans met de Presbyteriaanse kerkmuziek en zang vermengden (afkomstig uit Engeland).
De tekst van deze spirituals bevatten vaak zogenaamde codewoorden, de slaven mochten niet openlijk tegen de autoriteiten ingaan en ook zeker niet de hulp inroepen van God. De spirituals hadden vooral een religieuze betekenis, maar konden ook gezien worden als politieke liederen.

Een voorbeeld van een 'call and response' is Swing Low Sweet Chariot ( http://www.youtube.com/watch?v=iRXRS4IQm3E)