woensdag 7 december 2011

Tetzepi

Maandag was de beurt aan Esmee Olthuis, saxofoniste en artistiek leider van Tetzepi. Na haar studie aan het conservatorium heeft ze 15 jaar geleden, samen met Hans Leeuw, Tetzepi opgericht; een modern jazz ensemble, bestaande uit een internationaal gezelschap van 14 muzikanten. De muziek bestaat uit een eclectische mix van muziekstijlen.
Tetzepi betekent  'onontgonnen land'. Esmee vertelt dat zij met het oprichten van het ensemble voor ogen hadden om iets anders te doen dan anderen; ze wilden een eigen stempel drukken op de muziek en een authentiek geluid produceren. Esmee en Hans volgden samen een masteropleiding, gericht op Indiase muziek. Deze ingewikkelde, complexe muziekstijl hebben ze toegepast op Tetzepi. In die tijd behoorlijk vernieuwend voor jazz muziek. Esmee laat een trailer zien van een muziekstuk, waarin een grote groep muzikanten een hele hoop lawaai maken (zoals ze zelf ook zegt), afgewisseld met mooie melodieën. Ik vind met name de mix van muziekstijlen/instrumenten interessant en het rock en roll gehalte van de band.
Naast Tetzepi hebben Esmee en Hans de organisatie Try Tone opgericht, bedoeld als alternatief voor het Willem Breuken collectief (hun grote concurrent). Try Tone organiseerde festivals, concerts en diende als platform voor de nieuwe avantgarde op muziek gebied. Daarnaast bracht Try Tone platen uit van 'toffe' bands. In het begin kreeg Try Tone veel publiciteit, maar door geringe financiele middelen, werd dit wat minder.
Esmee vertelt over de behoorlijk intensieve taak van een artistiek leider (het aansturen van 14 mannelijke muzikanten!) en haar, soms moeizame, samenwerking met Hans Leeuw. Ze wilden graag een democratische band, maar in werkelijkheid bleek dit moeilijker te zijn dan verwacht. Hans is meer gericht op overleg, Esmee iets minder. Dit leidt af en toe tot conflicten.
Sinds vijf jaar hebben ze een zakelijk leider aangenomen, zodat Esmee en Hans zich meer op  het artistieke deel kunnen richten. En geen ruzie meer hoeven te maken over geld.
Tetzepi werkt tegenwoordig samen met dansers. Esmee geeft aan dat ze muziek en dans als een gemeenschappelijke taal ziet. Maar hoe wissel je deze uit? Dit blijkt nog best lastig.
Het programma 'Crowded House' is een co-productie tussen de muzikanten van Tetzepi en individuele, eigenzinnige dansers. Om de muziek geen achtergrondmuziek te laten worden, staat de band op het podium, de dansers dansen hier tussendoor. Muzikanten en dansers improviseren, zij staan fysiek dichtbij elkaar. De dans brengt het muzikaal materiaal tot leven. Een meerwaarde is dat het een voorstelling wordt, ipv een concert. Dit betekent een andere voorbereiding, een ander publiek en een andere ervaring. Je bent je als muzikant zeer bewust van deze veranderingen.
Het is erg mooi om de interactie te zien tussen dans en muziek. Hoe de klanken van de muziek verbeeld worden in bewegingen van de dans. Daarnaast vond ik het ook wel een beetje rommelig. Het podium staat al zo vol, de verschillende instrumenten veroorzaken, volgens mij, sowieso een lichte chaos en dan ook nog een aantal dansers, gekleed in verschillende kleding, waardoor het geen eenheid wordt.
Naast muziek en dans richt Tetzepi zich op educatie. De belangrijkste redenen hiervoor zijn de mogelijkheid om de band meer te laten spelen, hun ervaring op het gebied van muziek over te dragen en hun muziek te introduceren bij jongeren; het publiek van de toekomst.
Het belangrijkste doel is om jongeren serieus te nemen in hun vermogen om complexe muziek te begrijpen. Hiervoor bieden ze workshops aan, gericht op improvisatie, compositie en ICT.
Leerlingen volgen de workshops. Hierop volgt een presentatie in het Bimhuis, althans voor Amsterdamse scholen. Tijdens de presentatie treden leerlingen  op en speelt de band, naast hun eigen nummers, enkele grafische composities, gemaakt door leerlingen in de workshop.
Ook nu het kunstenplan afloopt, en het niet zeker is hoeveel subsidie zij in 2013 zullen ontvangen, blijven ze doorgaan met het educatie programma, aangezien het een groot succes is.
Hoe het met Tetzepi verder moet, is nog niet helemaal zeker. Tetzepi was 15 jaar geleden vernieuwend, maar nu niet meer. Ze zijn ingehaald door de media generatie, die zich profileren op Facebook, Twitter en Youtube. Esmee geeft aan dat dit niet haar ding is. Ze kan het niet en wil het ook niet. Waarschijnlijk gaat Tetzepi in een andere vorm verder; meer electronica, meer complexe ritmes.
Ben benieuwd!